Αμέσως μετά το eurogroup και την κοινή σύνοδο των 28 με την Τουρκία ο κ. Τσίπρας βιάστηκε να χαρεί ότι στο μεν οικονομικό ζήτημα η χώρα απέσπασε δέσμευση για να προχωρήσει η ελάφρυνση του χρέους στο δε προσφυγικό ότι απομονώθηκαν οι υποστηρικτές των κλειστών συνόρων.

Δεν πέρασαν λίγες ώρες και Ντάισελμπλουμ, Σόιμπλε και Ντουσκ τον προσγείωσαν στην πραγματικότητα, ότι δηλαδή η συζήτηση για το χρέος παραμένει στον αέρα και ότι ο Δυτικός Βαλκανικός δρόμος όχι μόνο έκλεισε ερμητικά, αλλά επεκτάθηκε προς δυσμάς με την Αλβανία και προς ανατολάς με την Βουλγαρία.

Ωστόσο, ο Έλληνας πρωθυπουργός εξακολουθεί ακόμη και τώρα να πιστεύει και να επενδύει στη διαφορετική ρητορική της Γερμανίδας καγκελλαρίου για το προσφυγικό και αυτό παρά το γεγονός ότι και οι δύο, υπέγραψαν την έκφραση «Οι ακανόνιστες ροές μεταναστών κατά μήκος του Δυτικού Βαλκανικού δρόμου έχουν πλέον τελειώσει».

Ο κ. Τσίπρας γνωρίζει ότι η τελευταία ευρωπαϊκή συμφωνία(στην ουσία προτάσεις προς την Τουρκία) δεν μπορεί να προχωρήσει διότι πρώτα απ΄όλα η ίδια η Τουρκία όχι μόνο εφαρμόζει επιλεκτικά την συνθήκη της Γενεύης, αλλά και διότι δεν πρόκειται να θεωρηθεί από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους σαν ασφαλής τρίτη χώρα. Αλλά και η διαδικασία της βίζας και της ένταξης αποκλείεται να προχωρήσουν στις σημερινές συνθήκες.

Επομένως, αν δεν δοθεί ευρωπαϊκή λύση, αποδεκτή μεταξύ των Ευρωπαίων, η Ελλάδα θα συνεχίσει να γεμίζει απελπισμένους πρόσφυγες που δεν θα μπορούν να φύγουν από την χώρα. Αυτό μπορεί να κάνει την Γερμανία και άλλους στον Βορρά να νιώθουν πιο ασφαλείς, αλλά και αυτό για πόσο καιρό, αφού υπό τέτοιες συνθήκες η ευρωπαϊκή ένωση τάχιστα θα διασπαστεί.

Ωστόσο μια τέτοια ευρωπαϊκή λύση είναι πλέον πολύ δύσκολη μετά την κρίση εμπιστοσύνης που φαίνεται ότι αρχίζει να αναπτύσσεται σε βάρος της κ. Μέρκελ και της τακτικής της στο προσφυγικό, ακόμη και μέσα στην Γερμανία. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που γράφει το Spiegel, ότι δηλαδή δεν μπορείς από τη μία να κρίνεις σαν βαρβαρότητα τους φράχτες και από την άλλη να περιμένεις λύση από ένα αντιδημοκρατικό και απολυταρχικό κράτος όπως η Τουρκία.

Για εμάς τα διλήμματα είναι ακόμη πιο σύνθετα και σοβαρά. Όσο σημαντική είναι η συνθήκη της Γενεύης για τους πρόσφυγες, άλλο τόσο είναι το διεθνές δίκαιο για τα χωρικά μας ύδατα ή οι ενστάσεις της Κύπρου για την ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας.

Είναι αλήθεια ότι η κ. Μέρκελ, έστω φαινομενικά ή παροδικά, είναι σήμερα ο μοναδικός σύμμαχος της χώρας μας για μια πιο ανθρώπινη, λογική και βιώσιμη λύση στο προσφυγικό. Ωστόσο δεν είναι πια εκείνη η δυνατή Μέρκελ που μέχρι πρόσφατα γνωρίζαμε.

Η άνοδος της ακροδεξιάς στην Γερμανία, που θα επιβεβαιωθεί στις εκλογές της Κυριακής, θα δυναμώσει τις αντιδράσεις ξενοφοβίας και θα αποδυναμώσει ακόμη περισσότερο τις αξίες της δημοκρατίας. Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο στη Γερμανία, αλλά σε όλη την Ευρώπη, που μέρος των πολιτών της βλέπει τους πρόσφυγες σαν απειλή ή φορτίο στην κανονικότητα της ζωής τους ή ακόμη και σαν αιτία για την δυστυχία τους.

Ο κ. Τσίπρας πέφτει διαρκώς έξω στις εκτιμήσεις του, αλλά ο ευτελισμός που υφίσταται δεν φαίνεται να τον ενοχλεί. Ωστόσο η χώρα πληρώνει τις όποιες αβλεψίες και αδυναμίες του. Και αυτό θα έπρεπε τουλάχιστον να τον προβληματίζει.

Έχουμε πλέον αφεθεί μόνοι να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα, που πέρα από τις ενδεχόμενες αρχικές αστοχίες και παραλείψεις, εξαρχής μας υπερβαίνει. Αλήθεια, αν μέχρι σήμερα δεν υπήρχε η εθελοντική συνεισφορά τόσων Ελλήνων πολιτών, πόσο χειρότερη θα ήταν η κατάσταση στους πρόσφυγες και την κοινωνία;

Σε κάθε περίπτωση και μπροστά σε ραγδαίες και απρόβλεπτες εξελίξεις, που μπορούν να έχουν και εθνικό αντίκτυπο, η πολιτική επιβίωση και το όποιο κομματικό όφελος θα έπρεπε να είναι η τελευταία προτεραιότητα.

Από τα λουλούδια της Καισαριανής στα λουλούδια της Σμύρνης, θα έπρεπε για έναν έξυπνο και διορατικό ηγέτη να είναι ήδη μια επώδυνη αυτογνωσία δρόμος. Το επόμενο διάστημα θα δείξει αν δεν ήταν απλά ένα γοητευτικό παραμύθι με άσχημη κατάληξη.

Δ. Τρικεριώτης, Twitter: @BlogGnathion

Από τα λουλούδια της Καισαριανής στα λουλούδια της Σμύρνης. Μια αυτογνωσία δρόμος;